ผื่น lichen amyloidosus (หรือ amyloidosis) มีลักษณะอย่างไร ดูแลได้อย่างไร

Last updated: 2 ส.ค. 2565 | 21029 จำนวนผู้เข้าชม |

ผลลัพธ์อาจแตกต่างกันไป แล้วแต่บุคคล

ผื่น lichen amyloidosus (หรือ amyloidosis) มีลักษณะอย่างไร ดูแลได้อย่างไร

✅ โรค Lichen amyloidosis ไลเค่น อะไมลอยโดซิส มีลักษณะ ผิวหนังพบบ่อยบริเวณหน้าแข้งมีการหนาตัวขึ้น ลักษณะเป็นตุ่มนูน ***เรียงกันคล้ายกับสร้อยลูกปัด rippled pattern***
✅โดยตุ่มนูนจะอยู่ระหว่างรูขุมขน มีอาการคันบ้าง แต่ไม่รุนแรง ลูบๆก็ทุเลาลง

>> ชื่อโรค Lichen amyloidosis อาจจะฟังดูไม่คุ้นแต่ในความเป็นจริงสามารถ พบได้บ่อย ในชาวเอเชีย เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ผิวของเรา การเกิดขึ้นของโรคนี้บางครั้งมีปัจจัยกระตุ้น บางครั้งอาจไม่พบ

>> แต่ส่วนใหญ่เหตุกระตุ้นที่พบได้บ่อยคือการเสียดสีที่บริเวณนั้นบ่อยๆ เช่นการ เกา การถู ดังนั้นน บริเวณที่พบโรคนี้ได้บ่อยมักเป็นที่หน้าแข้งเนื่องจากเราต้องใส่การเกง ถุงเท้า ถุงน่อง กันเป็นประจำ

ผื่น lichen amyloidosus (หรือ amyloidosis) มีลักษณะอย่างไร ดูแลได้อย่างไร

การเสียดสีซ้ำไปซ้ำมาจะเป็นตัวการทำให้เกิดการทำลายของเซลล์ผิวหนัง(keratinocyte) เมื่อเกิดการตายของเซลล์ผิวหนัง มันจะไปกระตุ้นให้เกิดการสร้างเส้นใยโปรตีนออกมา(คล้ายกับที่เวลาเราล้มเป็นแผลถลอกแล้วมีการสร้างสะเก็ดแผล) แต่กระบวนการสร้างโปรตีนนั้นไม่สมบูรณ์ เป็นโปรตีนผิดรูป เส้นใยโปรตีนจึงไม่สามารถนำไปใช้งานได้ ต้องทิ้งสถานเดียว แต่เนื่องจากเป็นโปรตีนที่ไม่ได้มาตรฐาน กลไกการขับออกจากร่างกายจึงบกพร่อง กลับกลายเป็นสะสมไว้ใต้ผิวหนังเป็นตุ่มนูนหนา คล้ายผื่นขึ้นมาแทน การสะสมของโปรตีนใต้ผิวหนังจะไปรบกวนปลายประสาททำให้เกิดอาการคันขึ้นได้ด้วย

-โดยส่วนใหญ่คนไข้ที่เป็นโรคนี้มักจะรำคาญและอาการคันและลักษณะผื่นที่ดูเหมือนสกปรก

-โดยคนไข้จะพยายามขัดถูผิวบริเวณนี้เป็นประจำเพื่อให้ผื่นหลุดออกไป แต่กลับกลายเป็นการกระตุ้นให้เกิดการเสียดสีมากขึ้น ผื่นจึงเป็นมากขึ้น
✅ดังนั้นการดูแลรักษาจึงจำเป็นต้องปรับความเข้าใจในการดูแลรักษาผิว ครับโดยงดขัดถูแกะเกา***
✅และต้องทาครีมให้ความชุ่มชื้น moisturizer ผิวเยอะๆดลยครับ***

การรักษา
-ที่ทำให้อาการดีขึ้นได้ (คันลดลง ผื่นเรียบลง) มีหลายวิธี การตอบสนองขึ้นกับแต่ละบุคคลและควรปรึกษาแพทย์ก่อนการรักษา
-แต่ผลการรักษา รักษาค่อนข้างยากและมีโอกาสเป็นซ้ำบ่อยถ้ายังมีการแกะเก่าอยู่ครับ***
✅การรักษามีทั้งที่ใช้ยาทา ผลัดเซลล์ผิว Peeling ฉายแสง ไปจนถึงการใช้เลเซอร์หลายชนิดครับ
และที่สำคัญคืองดเกาขัดถูครับ

- การทายา topical steroid หรือยาทาสเตียรอยด์ จะช่วยลดอาการคันได้รวดเร็ว แต่การทาควรอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา เพื่อปรับความแรงตามความหนาหรืออาการของโรค หากทายาผิดวิธีจะมีผลข้างเคียงได้ครับ
- การทายา กลุ่ม calcinurin inhibitors
- การใช้ยาทากลุ่มที่ทำให้เกิดการผลัดผิว เช่น salicylic acid
- การผลัดเซลล์ผิวด้วยกรด Chemical Pelling ในรพ. บางที่อาจมีการทายาด้วย TCA เปอร์เซนต์สูง ที่มีใช้เฉพาะในรพ. เพื่อความปลอดภัยของคนไข้ครับ https://youtu.be/M-1Fd3Ex7a4
- ในคนที่เป็นมากและมีอาการคันมาก ทายาแล้วไม่ดีขึ้นอาจพิจารณา การฉายแดดเทียม (ฉายด้วยแดด UVB) หรือการรับประทานยา กลุ่มวิตามินเอ

- การใช้เลเซอร์ เช่น Fractional Laser, Fractional CO2 Laser

งานวิจัย โดย ผศ. นพ. ศุภะรุจ (หมอรุจ) และ รศ. นพ. เทอดพงศ์ เกี่ยวกับการรักษาโรคผิวหนัง Lichen amyloidosis ด้วย Picosecond Laser ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนานาชาติครับ
>> Suparuj Lueangarun & Therdpong Tempark(2021) Efficacy of 1064-nm Nd:YAG picosecond laser in lichen amyloidosis treatment: clinical and dermoscopic evaluation, Journal of Cosmetic and Laser Therapy, DOI: 10.1080/14764172.2021.1975756
https://www.tandfonline.com/doi/figure/10.1080/14764172.2021.1975756?scroll=top&needAccess=true
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34493149/

อย่างไรก็ตามการเลือกวิธีรักษาขึ้นกับอาการผู้ป่วย ดุลยพินิจของแพทย์เป็นสำคัญ และอย่าลืมหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เป็นมากขึ้นครับ

ผื่น lichen amyloidosus (หรือ amyloidosis) มีลักษณะอย่างไร ดูแลได้อย่างไร