Fordyce Spot ตุ่มไขมันที่ริมฝีปาก คืออะไร มีลักษณะอย่างไร & มีวิธีดูแลได้อย่างไรบ้าง?

Last updated: 21 มี.ค. 2567 | 1602 จำนวนผู้เข้าชม |

ผลลัพท์อาจแตกต่างกันออกไป แล้วแต่บุคคล

Fordyce Spot ตุ่มไขมันที่ริมฝีปาก คืออะไร มีลักษณะอย่างไร & มีวิธีดูแลได้อย่างไรบ้าง?

>> https://youtu.be/jo38opQztf4?si=uez0Cr8s32tJ8HLV

• Fordyce Spot ลักษณะตุ่มเล็กๆ สีขาวอมเหลือง ขนาด 1-5 มิลลิเมตร บริเวณริมฝีปาก ในบางคนอาจพบที่อวัยวะเพศได้ เราเรียกว่า “Fordyce spots”
• เกิดจากการเจริญผิดที่ของต่อมไขมัน (Sebaceous gland) ไปเกิดในตำแหน่งที่ไม่มีรูขุมขน = Ectopic sebaceous gland เช่น ริมฝีปาก อวัยวะเพศ ซึ่งโดยปกติแล้วต่อมนี้จะพบในบริเวณมีรูขุมขน
• ภาวะนี้พบได้บ่อยถึง 80-90% โดยชาย > หญิง
ส่วนมากมักพบตั้งแต่เด็ก อาจมีขนาดใหญ่ขึ้นและเพิ่มปริมาณมากขึ้น อาจมากถึง 50-100 อัน หรือเห็นชัดขึ้นเมื่อย่างเข้าสู่วัยรุ่นเป็นต้นไป อย่างไรก็ตามบางรายอาจพบในช่วงอายุที่มากขึ้นได้
• ภาวะนี้ไม่ใช่โรคติดต่อ ไม่ใช่โรคติดเชื้อ และไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ไม่ใช่ภาวะที่อันตราย

ต่อมไขมัน Fordyce spot มีอาการอย่างไร?
ต่อมไขมัน Fordyce spot มีลักษณะเป็น เม็ด หรือ ตุ่มนูนสีขาว หรือ สีเหลืองอ่อน ขนาดประมาณ 1-5 มิลลิเมตร (มม.) พบได้ที่ อวัยวะเพศชาย (ทั้งที่ถุงอัณฑะ หรือที่หนังองคชาติ) อวัยวะเพศหญิง ขอบริมฝีปาก และ/หรือ ที่กระพุ้งแก้ม ไม่มีอาการคัน อาจพบเป็นตุ่มเดี่ยวหรือพบเป็นกลุ่มก็ได้ ซึ่งเมื่อเกิดขึ้นแล้ว เม็ดหรือตุ่มเหล่านี้จะคงอยู่ตลอดไป

ต่อมไขมัน Fordyce spot คือต่อมไขมันปกติที่มีลักษณะแตกต่างจากต่อมไขมันทั่วไปคือ ต่อมไขมันทั่วไปจะพบในปุ่มรากขน/พบร่วมกับต่อมขน (Hair follicle) แต่ Fordyce spot คือต่อมไขมันที่ไม่พบร่วมกับต่อมขน จัดเป็นความแตกต่างปกติตามธรรมชาติ ไม่จัดเป็นโรค หรือเป็นโรค ติดต่อแต่อย่างใด ไม่มีส่วนสัมพันธ์กับการติดเชื้อ และไม่สัมพันธ์หรือมีสาเหตุจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

ต่อมไขมัน Fordyce spot มักเริ่มสังเกตเห็น เม็ดหรือตุ่ม Fordyce spot ในช่วงวัยรุ่น ซึ่งจะเพิ่มขนาดและจำนวนมากขึ้นเมื่อเข้าวัยผู้ใหญ่ โดยยังไม่พบว่ามีอะไรเป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิด ทั้งนี้ รอยโรคไม่หายไป แต่ไม่ก่ออาการ และไม่เปลี่ยนเป็นมะเร็ง

การรักษา
หลีกเลี่ยงการกดหรือบีบ ซึ่งอาจทำให้เกิดแผลและติดเชื้อตามมาได้
การรักษาด้วยเลเซอร์สามารถกำจัดรอยโรคได้ แต่อาจมีการกลับเป็นซ้ำได้อีก

• CO2 laser แต่บางรายอาจเกิดรอยแผลเป็นตามมาได้หลังการรักษา

• Pulse dye laser พบรอยแผลเป็นหลังการรักษาน้อยกว่า
การรักษาด้วย Micro-punch surgery การผ่าตัดออกด้วยการใช้เข็มอุปกรณ์ขนาดเล็กพบการกลับเป็นซ้ำค่อนข้างน้อยมาก ผลการรักษาค่อนข้างดี

การใช้ยาทา
• Chemical peeling ใช้ร่วมกับหัตถการข้างต้น เพื่อผลัดเซลล์ผิวที่ผิดปกติออก เช่น Trichloroacetic acid, bichloroacetic acid

• Topical clindamycin กรณีที่รอยโรคมีอาการอักเสบ บวม แดง
Photodynamic therapy PDT
Oral isotretinoin อย่างไรก็ตามการทานยามีผลข้างเคียงค่อนข้างมาก ควรอยู่ในการควบคุมดูแลโดยแพทย์เฉพาะทาง ไม่ควรซื้อยามาทานเอง

การจี้ด้วยความเย็น Cryosurgery
การจี้ด้วยไฟฟ้า Electrocautery
บางรายอาจค่อยๆมีขนาดเล็กลงและหายไปได้เอง บางรายไม่สามารถหายไปเอง ไม่มีความจำเป็นต้องรักษายกเว้นแต่เพียงว่าต้องการรักษาเพื่อความสวยงามเท่านั้น

Fordyce spots are a common skin condition where oil glands appear larger. They become more noticeable during or after puberty. They often appear on and around your lips and sometimes on your penis and vagina. They’re a natural part of your skin, but treatments can shrink or remove them.

Fordyce spots (Fordyce granules) are enlarged, slightly raised sebaceous (oil) glands that appear in hairless areas of your skin. They commonly appear around the edges of your lips (vermillion border) and inside of your cheeks. They sometimes appear around your genital area. Fordyce spots are benign (not cancerous).

https://x.com/drsuparuj/status/1769590702730842372?s=46&t=4qYp2uAwziMgaMmgVGnMyQ
https://fb.watch/qTfkWxbXh6/?
https://vt.tiktok.com/ZS8PWBmVs/
https://s.lemon8-app.com/s/mFQFSTxrQR
https://youtube.com/shorts/I-7wPbQT-e8?si=8Q1iFwEvMii0dSK4
https://youtube.com/shorts/I-7wPbQT-e8?si=K19syZFonEJyOUjG
https://youtu.be/jo38opQztf4?si=J3KWYPdUQWWsEc77
https://youtu.be/jo38opQztf4?si=uez0Cr8s32tJ8HLV
...